Литий мета-цирконаты негізіндегі керамикалардың беткі қабаттарындағы ендірілген гелийдің термиялық-индуцияланған диффузиялық механизмдерін зерттеу

Аңдатпа

Осы зерттеудің мақсаты – жоғары температуралық сәулелену кезінде ендірілген гелийдің диффузиясымен байланысты литий мета-цирконаты негізіндегі керамикалардың беткі қабаттарының деструкция процестеріне жылулық әсердің ықпалын анықтау, сондай-ақ аз концентрациядағы магний оксиді қосымшасының диффузиялық механизмдерді тежей алатын әсерін бағалау. Мұндай типтегі керамикаға қызығушылық, ең алдымен, тритийді өндіру және жинақтау үшін литий құрамындағы керамикалардың түрлерін кеңейту мүмкіндігімен, сондай-ақ жоғары температуралық пайдалану режимдеріне тән деградациялық процестерге тұрақтылығын арттырумен және нейтрондардың литиймен ядролық реакциясы нәтижесінде пайда болатын гелий тәрізді бөліну өнімдерін жинақтаумен байланысты. Наноиндентация әдісін пайдаланып (иондардың қозғалыс траекториясы бойымен және бүйірлік жарылыс бойынша тереңдігін өлшеу арқылы) жүргізілген зерттеулерге сәйкес, сәулелену температурасының жоғарылауы зақымданған қабаттың қалыңдығының артуына әкелетіні анықталды, бұл өзгеріс гелийдің термиялық әсерлер есебінен ішке қарай диффузиялануымен байланысты. Жоғары температуралық сәулелену кезінде беткі қабаттың беріктігінің төмендеуі кристалдық құрылымның деформациялық бұрмалануының артуы және оның ісінуімен байланысты құрылымдық өзгерістерге негізделген, бұл әсіресе жоғары дозалы сәулелену жағдайында айқын байқалады. Синтез кезінде литий құрамындағы керамикаларға қосымша заттың концентрациясын арттыру арқылы литий мета-цирконатының құрылымдық ерекшеліктерінің өзгеруі зақымданған қабаттың беріктік жоғалтуға төзімділігін арттырып қана қоймай, жоғары температуралық сәулелену кезінде керамикалардағы диффузиялық қабаттың қалыңдығын азайтуға да әкеледі.